31. Festiwal Kultury Żydowskiej | WODA | PODSUMOWANIE
Festiwal jest naszą osobistą opowieścią o historii, wierze, dniu dzisiejszym i nadziejach na przyszłość, którą wiążemy z przestrzeganiem wartości wpisanych w religijną i świecką kulturę Żydów. Rozpisana na cztery żywioły stworzenia ukazuje jej życiodajne źródła, z których rodzi się pasja naszych opowieści. Festiwal wyzwala się spod władzy historycznych dogmatów, kulturowych stereotypów, wyblakłych klisz zakłamujących polsko – żydowską historię. Jest drogowskazem, nie drogą. (…)
Żywioły w równym stopniu sprzyjają człowiekowi, jak i stanowią dla niego śmiertelne zagrożenie. (…) W trzeciej edycji Festiwalu, poświęconej czterem żywiołom w tradycji żydowskiej mówiliśmy o wodzie. Począwszy od aktu stworzenia, na nawadnianiu pustyń i odsalaniu wody w Izraelu skończywszy.
I o tym, czy jest jeszcze jakieś źródło niezasypane, przy którym mogą się spotkać Polacy i Żydzi, by dać sobie nadzieję i czy uzdrowienie wciąż jest możliwe.
Woda jest siłą kosmiczną. Woda oczyszcza zarówno ciało, jak i duszę. Woda jest źródłem życia.
Janusz Makuch, twórca i dyrektor FKŻ
Na program 31. edycji Festiwalu Kultury Żydowskiej w Krakowie – największego na świecie festiwalu prezentującego współczesną kulturę żydowską, złożyły się wykłady, warsztaty, spotkania, zwiedzania, projekty artystyczne, projekcje filmów oraz szczególnie cenione przez naszą publiczność koncerty i inne wydarzenia muzyczne, które stały się przez lata festiwalowym znakiem jakości. Łącznie podczas 31. FKŻ odbyło się 108 wydarzeń w programie głównym i 75 w programie towarzyszącym.
65 wydarzeń powstało specjalnie na nasze zamówienie, wiele z nich miało polskie premiery, a 28 było transmitowanych na żywo na naszej stronie internetowej.
Zdecydowana większość festiwalowych wydarzeń odbyła się w Namiocie FKŻ, który już od 2019 roku jest sercem festiwalu, a główną sceną koncertową pozostaje synagoga Tempel.
W tym roku w Templu odbyło się pięć festiwalowych koncertów. Pierwszym z nich był koncert kameralny z serii Klasyka w południe, który wykonał kwartet smyczkowy Volare – specjalnie dla nas stworzony przez ukraińskich studentów krakowskiej Akademii Muzycznej. Kolejny koncert to projekt Franka Londona Pieśni z gett, który powstał na zamówienie Beit Venezia – żydowskiego domu kultury w Wenecji i jednego z głównych partnerów tegorocznego festiwalu. Swoją światową premierę na FKŻ miał projekt Jeremiah Lockwooda Złoty wiek – chasydzkie odrodzenie muzyki kantoralnej na Brooklynie, któremu towarzyszy też płyta winylowa, wydana przez nasze Stowarzyszenie (można ją zakupić przez Bandcamp).
Ikona współczesnej sceny muzycznej Izraela – Liraz – wystąpiła na zakończenie FKŻ w koncercie promującym jej nową płytę Roja. Był to koncert o tyle ważny, że po raz pierwszy na scenie muzykom izraelskim towarzyszyły trzy artystki z Iranu, które przyjechały w tajemnicy do Krakowa i wystąpiły z zasłoniętymi twarzami, aby uniknąć problemów w swoim kraju.
Natomiast największą popularnością cieszył się piątkowy koncert Bajgelman. Get to Tango w wykonaniu Bester Quartet, Grażyny Auguścik, Doroty Miśkiewicz i Jorgosa Skoliasa.
Grażyna Auguścik
Liraz
Liraz
Bajgelman. Get to Tango
Koncert Kantorów
Koncert Kantorów
Pieśni z gett
Synagoga Tempel
Klasyka w południe: Kwartet Volare
Karim Sulaytman
Koncerty odbywały się również w Namiocie: Frank London przygotował koncert galicyjskich nigunów, a Jeremiah Lockwood z kantorem Yoelem Kohnem wykonali drugi koncert z serii Klasyka w południe: Khazones Soul Party.
Po dwóch latach powróciliśmy również do tradycyjnych nocnych jam session w Alchemii, podczas których występowali niemalże wszyscy muzycy festiwalowi, w spontanicznych i czasami bardzo oryginalnych konfiguracjach.
Program muzyczny uzupełniały sety Djskie oraz audycje dla Radia Kraków i OFF Radia Kraków, prowadzone na żywo z festiwalowego namiotu.
Ostatnim wydarzeniem 31. FKŻ był koncert izraelskiego zespołu Malox z polską wokalistką Maniuchą Bikont. Ten koncert był czwartym z serii koncertów, jakie Malox nagrał podczas swojej festiwalowej rezydencji w klubie Alchemia, podczas których ci izraelscy i polscy muzycy nagrywali swoją pierwszą wspólną płytę.
Temat przewodni 31. FKŻ – woda – najbardziej widoczny był w serii wykładów, które wygłosili: Ifor Duncan, Rabin Boaz Pash (2 wykłady: 1 i 2), Konstanty Gebert oraz Janusz Makuch. Drugi nurt wykładów poświęcony był antysemityzmowi i antysyjonizmowi i był inspirowany pytaniem, czy możliwe jest oczyszczenie relacji polsko-żydowskich. Odpowiedzi szukali uczestnicy debaty: prof. Stanisław Krajewski, prof. Jan Hartmann, prof. Yossi Klein Halevi, jak również prof. Joanna Tokarska-Bakir, Konstanty Gebert i Jacek Leociak. Niestety z powodów zdrowotnych swój przyjazd na festiwal odwołał prof. Gotz Aly.
Zarówno woda, jak i antysemityzm pojawiły się w spotkaniach w ramach Programu Literackiego, organizowanego wspólnie z Krakowskim Biurem Festiwalowym, których bohaterkami były Anna Bikont i Małgorzata Lebda. Trzecie spotkanie w ramach tego cyklu, w którym wzięli udział Łukasz Barys, Olga Drenda, Igor Jarek i Elżbieta Łapczyńska dotyczyło nowych legend miejskich i było nawiązaniem do serii działań artystycznych Maiseh, przygotowanym specjalnie na tegoroczną edycję FKŻ.
Maiseh – co w jidysz znaczy opowieść – to po ubiegłorocznym projekcie Kumzits już druga seria artystycznych interwencji site specific w przestrzeni Kazimierza, jaką przygotowaliśmy wspólnie z berlińskim Curatorial Collective for Public Art i jerozolimskim centrum sztuki HaMiffal. Polscy, izraelscy i niemieccy artyści (Wojtek Blecharz, Hadassa Goldvicht, Cecylia Malik, Stefanie Oberhoff, Christoph Rothmeier, Kobi Vogman i Yuval Yairi) przedstawili swoje interpretacje legend krakowskich, ale też ukraińskich.
Nie był to jedyny wątek ukraiński w naszym programie. Mając świadomość, że spora część mieszkańców Krakowa to uchodźcy wojenni z Ukrainy chcieliśmy, aby i dla nich znalazło się coś w programie FKŻ.
Cały program festiwalu przetłumaczyliśmy na język ukraiński, a w wielu wydarzeniach pojawiły się wątki ukraińskie – oprócz wspomnianych wcześniej: koncertu kwartetu Volare i odniesienia do ukraińskich legend w projekcie Maiseh, przygotowaliśmy zwiedzanie Kazimierza w języku ukraińskim, warsztaty żydowskich pieśni ukraińskich oraz warsztaty malowania popularną w Ukrainie techniką mezen.
Wielkim zaszczytem było dla nas gościć w festiwalowym Namiocie legendę polskiego filmu i telewizji – Stanisława Janickiego, długoletniego prowadzącego telewizyjny cykl „W starym kinie”. Specjalnie dla nas przygotował wykład pt. Nie tylko o starym (żydowskim) kinie oraz projekcję dwóch filmów.
Jak co roku odbyły się również podczas FKŻ zajęcia Pracowni Seniora – cyklu wydarzeń przygotowywanych przez naszych wolontariuszy dla krakowskich seniorów i seniorek, nie zabrakło również zwiedzań z Anną Kiesell i Pauliną Żelazko, ale też z rabinem Boazem Pashem, czy Januszem Makuchem, który po raz kolejny nagrał specjalną festiwalową audycję dla Radia Kraków.
Zaprosiliśmy naszych gości na Szabatowe śniadanie z setem DJskim na żywo, jak również na upamiętnienie krakowskich Żydów w ceremonii Zachor, której towarzyszył mini recital Jarosława Bestera.
Pracownia Seniora: warsztaty malowania techniką mezen
Śniadanie szabatowe
Zachor - ceremonia upamiętniająca krakowskich Żydów
The Machers - wolontariuszki FKŻ
Pracownia Seniora: warsztaty kuchni zero waste
Spotkanie ze Stanisławem Janickim
Maiseh: happening Pigeon Girl Stefanii Oberhoff
Przygotowując tę edycję nawiązaliśmy współpracę z dwiema nowymi instytucjami zagranicznymi. Pierwszą z nich był wspomniany już Beit Venezia. A Home for Jewish Culture – wspólnie z nimi przygotowaliśmy wystawę Living Under Water i rozmowę z artystami biorącymi udział w tej wystawie, która była częścią projektu poszukującego odpowiedzi żydowskich artystów z całego świata na kryzys klimatyczny. Elementem tej współpracy jest też powstanie dwóch publikacji – po polsku i po angielsku: Living Under Water / Życie pod wodą z napisanymi specjalnie dla niej esejami m.in. Marca Epsteina, Shaula Bassi, Jonathana Sacksa, Małgorzaty Lebdy i Nigela Savage oraz grafikami m.in. Andi Arnovits, Kena Goldmana, Meydada Eliyahu i Leory Wise. Efektem drugiej współpracy – z niemiecką organizacją Coalition for Pluralistic Public Discourse – była seria dyskusji, warsztatów i prezentacji pod wspólnym tytułem Future of Memory.
Wydarzenia 31. FKŻ, które były transmitowane na żywo na naszej stronie www są wciąż bezpłatnie dostępne w naszym archiwum oraz poniżej. Szczegółowa lista wydarzeń znajduje się u dołu tej strony.
31. FKŻ W LICZBACH
108 wydarzeń 31. FKŻ, w tym:
22 wydarzenia muzyczne
(koncerty, DJ party, audycje, jam sessions, instalacje)
46 wydarzeń projektu Maiseh
13 wykładów, spotkań, dyskusji
8 zwiedzań i warsztatów
3 wydarzenia Programu Literackiego
3 wydarzenia w ramach Pracowni Seniora
5 wydarzeń serii Future of Memory
1 wystawa
7 innych wydarzeń
101 artystów, wykładowców, instruktorów
z 9 krajów: Polska, Izrael, Ukraina, USA, Niemcy,
Iran, Łotwa, Wielka Brytania, Włochy
65 wolontariuszy
z 20 krajów: Polska,
Izrael, Holandia, Azerbejdżan, Finlandia, Francja,
Hiszpania, Chiny, USA, Włochy, Niemcy,
Meksyk, Białoruś, Portugalia, Pakistan, Bangladesz,
Jordania, Turcja, Wielka Brytania, Ukraina, w tym
5 wolontariuszy–seniorów
15 951 uczestników wydarzeń na żywo
28 264 odbiorców wydarzeń online
53 127 użytkowników strony www
225 878 ilość odsłon strony www
23 581 ilość obserwujących na Facebooku (+614)
14 029 ilość subskrypcji na YouTube (+ 829)
3 743 ilość followersów na Instagramie (+563)
445 988 łączny zasięg postów dot. 31. FKŻ
w festiwalowych social mediach (posty FB + IG, reelsy i relacje)
41 713 aktywność związana z postami na FB i IG
10 520 wyświetleń strony FKŻ na FB
216 wzmianek w polskich mediach
157 924 zasięg w social mediach
232 118 zasięg poza social media
130 162 PLN ekwiwalent reklamowy (AVE)
140 wskaźnik User Generated Content (UGC)
Powyższe dane dotyczą czasu trwania kampanii promocyjnej 31. FKŻ (1 maja – 7 lipca 2022 roku), bazują na statystykach strony internetowej, Facebooka, YouTube, Instagrama oraz danych z portalu Brand24.
